5. SINIF 2. ÜNİTE
İBADET KONUSUNDA BİLGİLENELİM
1. İbadet Nedir?
Kazanım : İbadetin anlamını kavrar.
Soru : İbadet nedir?
Cevap :
· Allah’a kulluk amacıyla yapılan işlerdir.
· Allah’ın hoşnutluğunu, sevgisini kazanmak amacıyla yapılan her davranış ibadettir.
· Birey ve toplum yararına olan her iş ibadettir.
Kötü duygu ve düşüncelerden uzak durmak
|
Anne ve babanın sözünü dinlemek
|
Birisini güler
yüzle karşılamak
|
İbadetler yapılışları bakımından üç kısma ayrılırlar. Bunlar:
· Bedenle yapılan ibadetler
Örnek: Namaz kılmak, Oruç tutmak
· Malla yapılan ibadetler
Örnek: zekat vermek
· Hem beden hem malla yapılan ibadetler
Örnek: Hacca gitmek
|
BİLELİM
Soru : İslam’ın şartları nelerdir?
Cevap :
· Kelime-i şahadet getirmek
· Namaz kılmak
· Oruç tutmak
· Zekat vermek
· Hacca gitmek
2. İbadetle İlgili Kavramları Öğreniyoruz (Farz, Vacip, Sünnet)
Kazanım : İbadetle ilgili kavramları açıklar.
Soru : Farz nedir?
Cevap :
· Allah’ın yapmamızı kesin olarak istediği iş ve davranışlardır.
· Farzları yerine getirmek zorunludur. Yapanlar sevap kazanır, yapmayanlar günah işlemiş olurlar.
Soru : Vacip nedir?
Cevap :
· Dinimizin emri olan, ancak farz kadar kesin olmayan iş ve davranışlardır.
· Yapılması sevap kazandırır. Herhangi bir özür olmadığı sürece yapılması gerekir.
Soru : Sünnet nedir?
Cevap :
· Peygamberimizin farz ve vacipler dışında yaptığı ve bizimde yapmamızı istediği iş ve davranışlardır.
· Yapılması sevap kazandırır.
Beş vakit namazın sünnetlerini kılmak
|
Yemeklerden önce ve sonra elleri yıkamak
|
Ramazan ayı dışında oruç tutmak
|
3. Niçin İbadet Edilir?
Kazanım : Niçin ibadet edildiğini gerekçelendirir.
Ben ibadet ederim Çünkü, sahip olduğum her şey Allah’ın bana bir hediyesidir. Varlığımı Allah’a borçluyum ve onun vermiş olduğu nimetlerle yaşamımı devam ettiriyorum. Allah’a vermiş olduğu bu nimetlerden dolayı şükretmem gerekir. Allah’a şükretmenin en güzel yolu da ona ibadet etmektir. Ayrıca, Allah kendisine ibadet etmemizi istemiştir. Allah’a ibadet ederek sevgisini kazanabilirim, bu da beni huzurlu ve mutlu eder.
|
YAZALIM
4. Başlıca İbadetlerimiz
Kazanım : Başlıca ibadetlerin hangileri olduğunu belirtir.
Soru : İslam’ın şartları nelerdir?
Cevap :
· Kelime-i Şahadet getirmek
· Namaz kılmak
· Oruç tutmak
· Zekat vermek
· Hacca gitmek
4.1 Namaz
Günde beş defa yapılan bir ibadettir. Günde toplam 40 rekat kılınır.
|
Namaz
Cuma günleri öğle namazı vaktinde cemaatle kılınması gereken farz bir namazdır.
|
Cuma namazı
Bayram namazı
Soru : Günlük namazlar nelerdir?
Cevap :
· Sabah namazı : 4 rekattir.
· Öğle namazı : 10 rekattir.
· İkindi namazı : 8 rekattir.
· Akşam namazı : 5 rekattir.
· Yatsı namazı : 13 rekattir.
4.2. Oruç
Sabah namazı vaktinden akşam namazı vaktine kadar tutulur. Bu ibadet yapılırken gün boyunca yenilip içilmez.
Bu ibadeti yaparken sabretmeyi öğreniriz
|
Oruç
Soru : Kimler oruç tutmak zorundadır?
Cevap :
· Müslüman olanlar
· Akıllı olanlar
· Ergenlik çağına gelmiş olanlar
· Sağlıklı olanlar
4.3. Hac
İmkanı olanların ömürde bir defa kutsal sayılan yerleri ibadet niyetiyle ziyaret etmesidir.
|
Hac
Soru : Hac ne zaman yapılır?
Cevap : Hac, kurban bayramının arife günü başlayarak, kurban bayramı günlerinde yapılır
Soru : Kimler hacca gitmekle yükümlüdür?
Cevap :
· Akıllı olanlar
· Ergenlik çağına girmiş olanlar
· Maddi durumu iyi olanlar
· Sağlıklı olanlar
Sahip olunan mal veya paranın kırkta birini her yıl yoksullara vermektir. Zekat, yoksullara verilir.
|
4.4. Zekat
Zekat
Kimler zekat vermekle yükümlüdür?
· Akıllı olanlar
· Ergenlik çağına girmiş olanlar
· Zengin olanlar
5. Camiyi Tanıyalım
Allah’a ibadet etmek için yapılmış, herkese açık, kutsal yerdir
|
Kazanım : Camiyi genel özellikleri ile tanıyarak birlik, beraberlik ve sosyal barışı sağlamadaki önemini fark eder.
Cami
Camide Kabe’yi gösteren bölümdür. İmam, cemaatle namaz kıldırırken burada durur. İçi oyuk ve girintilidir.
|
Mihrap
Camilerde ezan okumak için çıkılan kuleye benzeyen yerdir
|
Minare
Cuma ve bayram günlerinde imamın hutbe okumak için merdivenle çıktığı yüksekçe yerdir
|
Minber
Caminin içinde vaaz veren kişinin oturduğu yüksekçe yerdir
|
Vaaz kürsüsü
Ezan okuyan din görevlisidir.
|
Müezzin
Namaz kıldıran din görevlisidir
|
İmam
Soru : Camide uymamız gereken kuralları nelerdir?
Cevap :
· Camiye giderken güzel elbiseler giymek
· Güzel kokular sürünerek gitmek
· Ağız kokusuna dikkat etmek
· Temizlik kurallarına dikkat etmek
· Camide gürültü yapmamak
6. Dua
Kazanım : Dua etmenin anlamını kavrar.
· İsteklerimizi Allah’a iletmemizdir,
· Sevincimizi, üzüntümüzü yaratıcımız ile paylaşmamızdır
· Allah ile iletişim kurmamızdır
· Allah’a sığınmamızdır.
|
Dua
- “...Bana dua edin, duanızı kabul edeyim...” (40/Mümin suresi, 60) “Kullarım sana, beni sorduğunda (söyle onlara): Ben çok yakınım.
- Bana dua ettiği vakit dua edenin dileğine karşılık veririm...” (2/Bakara suresi, 186)
|
AYET
6.1. Niçin dua edilir?
Kazanım : Niçin dua edilmesi gerektiğini açıklar.
Ben dua ederim. Çünkü, dua ederek Allah ile iletişim kurmuş olurum. Dileklerimi O’na iletirim. Allah’ın verdiği nimetlere şükreder ve onları eksiltmemesini dilerim. Allah’a dua etmem onun katında değerimi artırır. Böylece huzurlu ve mutlu olurum.
|
YAZALIM
527
6.2. Nasıl dua edilir?
Kazanım : Nasıl dua edilmesi gerektiğini açıklar.
Soru : Dua ederken nelere dikkat etmemiz gerekir?
Cevap :
· Dua ederken içten olmamız gerekir.
· Alçak sesle ve saygıyla dua etmeliyiz.
· Dua yalnızca Allah’a edilir. Bu konuda Kur’an’da şöyle buyrulur: “El açıp yalvarmaya lâyık olan ancak Allah’tır...” (13/Ra’d suresi, 14)
· Dualarımız hemen gerçekleşmeyebilir. Sabırlı olmamız gerekir.
· Allah’ güzel adlarını anarak dua etmeliyiz.
Dualarımıza şu ifadelerle başlayabiliriz;
Ey yüce Allah’ım!
Ey merhameti bol olan Allah’ım!
Ey koruyup gözeten Allah’ım!
Ey sevgiye en layık olan Rabb’im!
Ey kullarına her zaman iyilik ve hayır dileyen Rabb’im!
· Dileklerimiz gerçekleşmesi için önce elimizden gelen bütün gayreti göstermeliyiz. Örneğin bir öğrenci önce derslerine çalışmalı sonra Allah’a dua etmelidir.
Allah dualarımıza üç şekilde karşılık verir. Dileklerimiz kesinlikle karşılıksız kalmaz.
· Birincisi dileğimizi gerçekleştirir
· İkincisi istenilen şeyin ölçüsünde başka bir şey verir
· Üçüncüsü bize isteğimizin karşılığını ahirette verir.
|
BİLELİM
Peygamberimiz, Allah’ın bazı kimselerin dualarına daha fazla önem verdiğini belirtmektedir. Bunlar
· Haksızlığa uğramış kişinin duası
· Misafirin duası.
· Babanın evlâdına duası.
|
BİLELİM
6.3. Dua İbadetin Özüdür
YORUMLAYALIM
Hadis :
"Dua, ibadetin özüdür." (Tirmizi)
|
Yorum:
Bütün ibadetlerin içinde ve sonunda dua vardır. Dua ederek Allah’a olan inancımızı ifade etmiş oluruz. Ayrıca O’na güvendiğimizi ve muhtaç olduğumuzu ifade etmiş oluruz. Sevgimizi ve bağlılığımızı ortaya koymuş oluruz.
|
528
6. Kuran’dan ve Hz. Peygamberden Dua Örnekleri
Kazanım : Kuran’dan ve Hz. Muhammed’in sözlerinden dua örnekleri verir.
''...Rabbimiz! Unutursak veya hataya düşersek bizi sorumlu tutma. Ey Rabbimiz! Bizden öncekilere yüklediğin gibi bize de ağır bir yük yükleme. Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmediği işler de yükleme! Bizi affet! Bizi bağışla! Bize acı! Sen bizim Mevla’mızsın. inkarcılara karşı bize yardım et.''
|
· ''...'Rabbim! Küçüklüğümde onlar beni nasıl yetiştirmişlerse şimdi de sen onlara (öyle) rahmet et!' diyerek dua et.''
|
KURAN’DAN DUALAR
· ''...Ey Rabbimiz! Bize dünyada da iyilik ver, ahirette de iyilik ver. Bizi cehennem azabından koru”
· ''Ey Rabbimiz! (Amellerim) hesap olunacağı gün beni, anamı-babamı ve müminleri bağışla!...''
|
529
''Ya Rabbi! Sen affedicisin, affı seversin, beni affet!...''
|
''...Allah'ım! Faydasız bilgiden, ürpermeyen kalpten, doymak bilmeyen nefisten ve kabul olunmayan duadan sana sığınırım.''
|
''Allah'ım! Bana helal rızık nasip et. Beni haramlardan koru. Lutfunla beni senden başkasına muhtaç etme!''
|
Peygamberimizden Dua Örnekleri
KURAN’DAN DUALAR
· ''Allah'ım! Bana yararlı olan bilgileri öğret. Bilgimi artır...''
|
''Allah'ım! Kötü ahlaklı olmaktan, fena işler yapmaktan ve yanlış inançlara sapmaktan sana sığınırım.''
|
·
529 2
7. Güzel İş ve Güzel Davranış : Ameli Salih
Kazanım : Her güzel iş ve davranışın (Salih amel) dinimizdeki önemini örneklerle açıklar.
İyi ve güzel olan her işe Salih amel denir
|
Salih amel
Birisini güler yüzle karşılamak
|
Yoldan geçenleri rahatsız eden bir taşı kaldırmak
|
Namaz kılmak, Oruç tutmak
|
Kötü duygu ve düşüncelerden uzak durmak
|
Anne ve babanın sözünü dinlemek
|
8. İbadetler Davranışlarımızı Güzelleştirirler
Kazanım : İbadetlerin davranışlar üzerindeki etkisini fark eder.
Soru : İbadetlerin davranışlarımıza etkileri nelerdir?
Cevap :
· İbadetler davranışlarımızı güzelleştirirler.
· Allah’a olan sevgi ve saygımızı geliştirir.
· Sürekli ve düzenli olarak yaptığımız ibadetler, düzenli olma ve görev bilinci kazanmamıza yardımcı olur.
· Belirlenen vakitlerde ibadet edersek zamanı iyi kullanmayı öğreniriz.
· İbadetlerde süreklilik esastır. Bu da bize sabırlı olmayı öğretir.
· İbadetler bizi kötü davranışlardan uzak tutar.
· İbadetler aramızda sevgi ve kardeşlik bağlarının gelişmesine katkıda bulunur.
529 3
9. Rabbena Duaları ve Anlamı
ANLAMI
· Ey Rabb’imiz! Bize dünyada iyilik ver.
· Ahirette de iyilik ver.
· Bizi cehennem azabından rahmetinle koru
· Ey merhametlilerin en merhametlisi
|
Kazanım : Rabbena dualarını ezbere okur ve anlamını söyler.
Rabbena Atina
Okunuşu:
· Rabbenâ âtinâ fiddünya haseneten
· Ve filâhireti haseneten
· Ve kınâ azâbennâr
· Birahmetike Yâ erhamerrâhimîn
|
RABBENA ATİNA
Rabbenağfirli
Okunuşu:
· Rabbenağfirlî
· Velivâlideyye
· Velilmü’minîne
· Yevme yekûmülhisab
|
ANLAMI
· Ey Rabb’imiz
· Anne- babamı,
· Bütün inananları bağışla,
· Hesap gününde
|
Soru : Rabbena duaları ne zaman okunur?
Cevap : Namazların son oturuşunda selam vermeden önce okunur
